Andres Agustin Fuentes Martinez
Bugün, Günün Fosili ödülü sıralamamıza sondan başlıyoruz. İşte COP28’de 8 Aralık’ta seçilen günün fosilleri:
GÜNÜN FOSİLİ ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ RUSYA’NIN
Rusya sanki yolunu şaşırmış… Ya da en azından neden Dubai’ye geldiğimiz konusunda aklı karışmış gibi görünüyor. Rusya, kendi iklim taahhütlerini açıklamak yerine fosil yakıt anlaşmaları yapıp duruyor. Tüm dünya iklim müzakerelerine odaklanmışken, Putin Dubai’ye Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile yeni petrol anlaşmaları yapmak için geldi.
Rusya yetenekli satranç oyuncularıyla ünlüdür ancak kabul edelim ki Putin bir Karpov değil. Federal bütçenin neredeyse yarısını fosil yakıtlardan elde eden ve bütçenin yüzde 40’ını Ukrayna savaşı ve dünyadaki diğer çatışmalara harcayan bir ülkenin başkanı olarak Putin’in fosil yakıtları bir jeopolitik silah olarak kullanması iklim açısında da vahim sonuçlar doğuruyor. Rusya’nın COP28 müzakerelerinde fosil yakıtlardan çıkış aleyhtarı olmasının arkasında insanlar ve iklim pahasına kâr etmek yatıyor. Yenilenebilir enerjinin üç katına çıkarılması hedefini böylesine ince eleyip sık dokumaları da müzakereleri baltalıyor. Vezir Gambiti böyle oynanmaz.
Rusya’yı, iklim çözümlerini desteklemek yerine fosil yakıt ihracatını artırmaya çalıştığı için üçüncülük ödülüne layık gördük. Fosil yakıtlardan hızlı, adil, finanse edilerek ve geri dönmemek üzere çıkmanın ve %100 yenilenebilir enerjiye adil ve hakkaniyetli bir geçiş yapmanın zamanı geldi.
GÜNÜN FOSİLİ İKİNCİLİK ÖDÜLÜ AVUSTRALYA’NIN
Avustralya arkadaşlarını ve komşularını hayal kırıklığına uğratıyor. Avustralya, iyi bir komşu ve “Pasifik Ailesi”nin bir ferdi olarak sorumluluklarını yerine getirmek istiyorsa, fosil yakıtlardan hemen çıkmaya başlaması ve iklim krizindeki tarihsel ve güncel payının bedeli olarak Kayıp ve Hasar Fonu’na maddi katkıda bulunması gerekiyor.
Ancak, Pasifik Dirençlilik Fonu ve Yeşil İklim Fonu’na yaptığı cüzi katkıları ilan ederken bir yandan her yıl kömür ve gaz sektörüne milyarlarca dolar destek sağlamakla iyi komşu olunmaz. Küresel Kayıp ve Hasar Fonu’nu görmezden gelip, sadece Pasifik İklim Finansmanı Paketi için 150 milyon Avustralya doları taahhüt etmekle yetinmek yan mahalledeki komşu ziyaretine eli boş gitmek gibi bir şey. Pasifik Bölgesi’nde iklim krizinin etkileri bu denli yıkıcıyken, dünyanın en büyük üçüncü fosil yakıt ihracatçısı Avustralya’nın sorumluluklarını yerine getirmesi şart.
Günün Fosili Ödülleri’ni vererek COP’lara mizahi bir yaklaşım getirmeyi ne kadar sevsek de, bugünkü birincilik ödülü espri konusu olamayacak kadar ciddi bir konu.
GÜNÜN FOSİLİ: İSRAİL
Bir kez daha açıkça ifade edelim: İnsan hakları olmadan iklim adaleti olmaz. Adalet olmadan barış olmaz. COP28’in sadece 2.500 kilometre ötesindeki İsrail ve Gazze’deki çatışmalar hem İsrail’de hem de işgal altındaki Filistin topraklarında dehşet verici kayıplara ve acılara, çevresel yıkıma ve kolektif bir travmaya yol açtı.
Uluslararası toplumun, tüm nüfuzunu kullanarak çatışmaların daha da büyümesini önlemek ve bu krizin sona ermesine destek olma sorumluluğu var. Yıllardır süregelen İsrail-Filistin çatışmaları sırasında çok sayıda insan hakkı ihlali yaşandı ve nesilden nesle binlerce insanın hayatı derinden etkilendi. Birçok insan hakları örgütüne ve Birleşmiş Milletler raporlarına göre bu ihlaller gerçekten son derece yıkıcı ve halen devam ediyor.
Tüm ülkelerin, uluslararası yasaların uygulanmasını sağlama ve Gazze’de ortaya çıkan insani felaketi durdurma sorumluluğu bulunuyor. Gençlere ve çocuklara odaklandığımız bugün, askeri harcamalar ile acil iklim finansmanı ihtiyacı arasındaki tezat daha da net görülebiliyor. Böylesi bir ortamda gerçekleşen bu COP, iklim adaleti, insan hakları, barış ve sürdürülebilirlik konularının hem iç içe olduğunu hem de tüm ülkelerin bu konularda bir kararlılık göstermesi gerektiğini gözler önüne seriyor.
Bu çatışmanın çok sayıda ve çesitli etkileri olduğunun altını bir kez daha çiziyoruz ve Günün Fosili Ödülü’nü İsrail’e veriyoruz. Yakınları için yas tutan ve onları merak edenlerle dayanışma içindeyiz ve ayrım gözetmeksizin herkesin haklarına saygı duyulmasını talep eden, barış ve güvenlik çağrısına katılıyoruz.
ATEŞKES HEMEN, ŞİMDİ
ECO BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) toplantılarında Uluslararası İklim Eylem Ağı’nın (CAN International) tarafından yayınlanıyor.
